برای محاسبه دقیق ابعاد بایگانی ریلی، کافی است ابعاد فضا، حجم اسناد و تعداد ردیف‌های مورد نیاز را بدانید که با همین سه مورد می‌توانید به راحتی عمق قفسه‌ها، طول ریل و ارتفاع استاندارد سیستم را مشخص کنید. به طور معمول، هر ردیف بایگانی ریلی به حدود ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر عمق و ۸۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر فضای حرکتی نیاز دارد. در ادامه این مقاله روش محاسبه ابعاد بایگانی ریلی را مرحله به مرحله توضیح می‌دهیم.
چرا محاسبه دقیق ابعاد بایگانی ریلی اهمیت دارد؟
محاسبه درست ابعاد نه تنها منجر به استفاده بهینه از فضا می‌شود، بلکه از مشکلاتی نظیر گیرکردن قفسه‌ها، کمبود مسیر حرکتی و یا فضای بلااستفاده جلوگیری می‌کند. در حقیقت طراحی حرفه‌ای بایگانی ریلی بر پایه سه اصل است:
- بهینه سازی فضا
- دسترسی آسان به اسناد
- ایمنی و استحکام سیستم
شاید این مقاله هم برات جالب باشد: نحوه اجرا و عملکرد بایگانی ریلی
مراحل محاسبه ابعاد بایگانی ریلی
در این بخش مراحل محاسبه ابعاد بایگانی ریلی را برای شما توضیح می‌دهیم:
1. اندازه‌گیری دقیق فضا و بررسی شرایط محیطی
ابتدا طول، عرض و ارتفاع فضای نصب را با دقت میلی‌متری اندازه‌گیری کنید. البته در این مرحله باید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- مسیر عبور اپراتور میان قفسه‌ها نباید کمتر از ۸۰ سانتی‌متر باشد.
- فاصله میان سقف و بالاترین طبقه حداقل ۲۰ سانتی‌متر باشد تا تهویه و نورگیری مختل نشود.
- کف باید کاملاً تراز و محکم باشد تا حرکت ریل‌ها روان انجام شود.
- برای محیط‌های مرطوب، پوشش ضد زنگ و فاصله تهویه ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر از دیوار الزامی است.
البته اگر فضای شما ستون یا شکستگی دارد، باید طراحی نقشه با نرم‌افزار CAD انجام شود تا قفسه‌ها دقیق در محل جایگیری شوند.
2. تعیین نوع سیستم بایگانی و ظرفیت مورد نیاز
انتخاب نوع سیستم (دستی، مکانیکی یا برقی) تاثیر مستقیمی بر ابعاد دارد. در مدل دستی، عرض هر قفسه حدود ۹۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است اما در مدل مکانیکی، به دلیل وجود چرخ دنده و فلای‌ویل، حدود ۱۰۰ تا ۱۰۵ سانتی‌متر نیاز است. همچنین در مدل برقی نیز با موتور و تابلو برق، عرض معمولاً به ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر می‌رسد.
برای تعیین ظرفیت باید طبق فرمول زیر پیش روید:
تعداد زونکن‌ها × حجم هر زونکن = حجم کل مورد نیاز
سپس حجم کل را بر ظرفیت هر طبقه تقسیم کنید تا تعداد طبقات مشخص شود. مثلاً برای ۳۰۰ زونکن، اگر هر طبقه ۲۵ زونکن نگه دارد، به ۱۲ طبقه نیاز دارید. این ۱۲ طبقه می‌تواند در قالب ۲ قفسه ۶ طبقه‌ای طراحی شود.
3. محاسبه عمق قفسه‌ها بر اساس نوع پرونده
عمق قفسه باید با توجه به نوع مدارک انتخاب شود:
- زونکن معمولی: ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر
- پوشه آویز یا جعبه‌ای: ۴۵ سانتی‌متر
- نقشه یا اسناد قطور: ۵۰ سانتی‌متر
اگر از قفسه دوطرفه استفاده می‌کنید، عمق کل برابر است با ۲ × عمق قفسه + فاصله میانی (۵ سانتی‌متر).
به عنوان مثال، دو قفسه ۴۰ سانتی‌متری با فاصله میانی ۵ سانتی‌متر → عمق کل = ۸۵ سانتی‌متر.
4. تعیین ارتفاع مناسب قفسه‌ها
ارتفاع قفسه معمولاً بین ۲۰۰ تا ۲۳۰ سانتی‌متر طراحی می‌شود که تعداد طبقات بستگی به ارتفاع دارد، مثلاً:
- ارتفاع ۲۰۰ سانتی‌متر → ۵ طبقه
- ارتفاع ۲۲۰ سانتی‌متر → ۶ طبقه
- ارتفاع ۲۳۰ سانتی‌متر → ۷ طبقه
در صورت نیاز به قفسه بلندتر، باید از نردبان ایمن یا سکوی دسترسی استفاده شود. همچنین فاصله میان طبقات باید با ارتفاع زونکن‌ها تنظیم شود (میانگین ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر).
5. محاسبه طول ریل‌ها
ریل‌ها مسیر حرکتی قفسه‌ها هستند و باید متناسب با تعداد و عرض قفسه‌ها تعیین شوند. فرمول محاسبه به صورت زیر است:
(عرض هر قفسه × تعداد قفسه‌ها) + مسیر عبور = طول ریل مورد نیاز
مثلاً برای ۶ قفسه با عرض ۹۰ سانتی‌متر و مسیر عبور ۸۰ سانتی‌متر:
→ ۶×۹۰ + ۸۰ = ۶۲۰ سانتی‌متر
در طراحی صنعتی بهتر است ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر تلرانس حرکتی برای هر ریل در نظر گرفته شود تا در صورت انبساط فلز در گرما، عملکرد مختل نشود.
شاید این مقاله هم برات جالب باشد: مشخصات فنی قفسه بایگانی ریلی
6. محاسبه عرض کل سیستم بایگانی
عرض کلی سیستم از مجموع عمق قفسه‌ها، مسیر عبور و فاصله‌های کناری تشکیل می‌شود.
فرمول تقریبی:
(عمق هر قفسه × تعداد قفسه‌ها) + مسیر عبور + ۱۵ سانتی‌متر فاصله تهویه
به طور مثال:
۴۰ سانتی‌متر × ۵ قفسه + ۸۰ سانتی‌متر مسیر + ۱۵ سانتی‌متر تهویه
= ۲۹۵ سانتی‌متر عرض کل سیستم.
7. بررسی فضاهای ایمنی و تهویه
در انتها باید فاصله‌های ایمنی نیز رعایت شود:
- بین آخرین قفسه و دیوار: ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر
- از سقف تا بالای قفسه: ۲۰ سانتی‌متر
- اگر سیستم برقی است، حداقل ۳۰ سانتی‌متر فضا برای تابلو برق و سیم‌کشی الزامی است.
نمونه عددی محاسبه کامل ابعاد بایگانی ریلی
فرض کنید اتاقی با طول ۵ متر و عرض ۳ متر دارید و قصد دارید برای ۳۰۰ زونکن بایگانی ریلی نصب کنید:
- نوع سیستم: دستی
- عمق قفسه: ۴۰ سانتی‌متر
- عرض هر قفسه: ۹۰ سانتی‌متر
- ارتفاع مفید: ۲۲۰ سانتی‌متر (۶ طبقه)
- تعداد قفسه‌ها: ۵ عدد
محاسبات به صورت زیر انجام می‌شود:
طول ریل = (۵×۹۰) + ۸۰ = ۵۳۰ سانتی‌متر
عرض کل = (۴۰×۵) + ۸۰ + ۱۵ = ۲۹۵ سانتی‌متر
در این حالت می‌توانید ۳۰۰ زونکن را در فضایی کمتر از ۳ متر عرض و ۵/۳ متر طول جای دهید؛ یعنی تا ۶۰٪ صرفه‌جویی در فضا نسبت به بایگانی ثابت.
✅سخن آخر
محاسبه ابعاد بایگانی ریلی اگرچه در ظاهر ساده است، ولی دقت در جزئیات آن تعیین کننده عمر و کارایی سیستم شماست. برای دستیابی به نتیجه دقیق، لازم است فضای محیط را اندازه‌گیری کرده و با توجه به نوع اسناد، ظرفیت مورد نیاز و نوع سیستم (دستی یا مکانیکی)، ابعاد نهایی را انتخاب کنید.
اگر به دنبال طراحی، ساخت و نصب بایگانی ریلی استاندارد با ابعاد دقیق و متناسب با فضای خود هستید، پیشنهاد می‌شود از خدمات سایت بایگان گستر استفاده کنید. این مجموعه با سال‌ها تجربه در تولید سیستم‌های بایگانی اداری، می‌تواند مشاوره تخصصی و طراحی سه بعدی رایگان ارائه دهد تا بهترین چیدمان ممکن را برای فضای شما اجرا کند.
دیدگاهتان را بنویسید